Christiaan Boiten

Christiaan Boiten

Inhoudelijk projectleider op het vakgebied van management accounting & control. Mobiel +31 (0)6 3882 7924

Agile – De IT voorbij

Het toepassen van Agile is ook buiten de IT ontketend tot een ware trend. De eerste vraag die bij velen in beeld komt is: “Wat is Agile dan precies en waar komt deze trend vandaan?”. Dit is een veelomvattende vraag waar al veel artikelen over zijn geschreven. In dit artikel gaan we in op de vervolgvraag: 

Waar zit de winst in het gebruik van Agile buiten de IT-sector?

Dit artikel bespreekt drie belangrijke redenen waarom Agile ook buiten de IT een bestaansrecht heeft. Deze redenen zijn gebaseerd op ervaringen uit de praktijk: 

  • Time-to-market verkorten
  • Positieve impact op de cultuur 
  • Meer betrokkenheid van de klant

1. Agile als methode om de time-to-market te verkorten. 

Hoe zorgt de adoptie van Agile voor het verbeteren van de time-to-market? Dit is niet één factor, maar het ontstaat door de bouwstenen waarop Agile gebaseerd is: Flexibiliteit, verbeteren van de kwaliteit, aanpasbare scope, continue feedback van stakeholders en het leren van iedere iteratie. 

Deze Agile bouwstenen creëren werkvormen die een organisatie kan helpen de producten sneller op de markt te brengen: 

  • Agile helpt met het leveren van het juiste (deel)product op het juiste moment. Klassieke methoden focussen op een big bang waarbij het gehele product met alle onderdelen met de hele scope in één keer op de markt gebracht wordt. Agile focust op een oplevering van (deel)producten die op dat moment het meest relevant zijn voor de markt. Een dergelijk deelproduct hoeft daarbij niet meteen alle functionaliteiten te bevatten, maar slechts het deel wat het meest gebruikt wordt. Meer focus op: “Building the right thing” en minder op “building the thing right”.
  • Agile faciliteert impliciet de Pareto theorie. Deze theorie maakt duidelijk dat de 80-20 verhouding in veel vraagstukken terug te vinden is. Waarbij 80% van de gevolgen gerealiseerd worden door 20% van de oorzaken. Vertaling: in veel projecten zien we dat de laatste 20% van een oplevering 80% van de tijd kost. Door de eerste 80% als onderdeel naar de markt te brengen wordt de time-to-market significant verkort. Daarnaast is het makkelijker om op de wens van de markt in te spelen, omdat er al feedback vanuit de klanten komt na deze eerste (deel)levering. Sterker nog, soms zien we dat die laatste 20% niet meer relevant is of nog toegevoegde waarde heeft. We kunnen dan de tijd die we kwijt zouden zijn aan de laatste 20% gebruiken om te focussen op nieuwe functionaliteiten die wel waarde hebben voor klant.
  • Bijna alle Agile werkvormen knippen opleveringen op in deelcomponenten ofwel incrementen. Deze incrementen worden in korte iteratieve (herhalende) werkcycli uitgewerkt. Deze herhaling zorgt voor de unieke mogelijkheid om na iedere iteratie te evalueren, te leren en te verbeteren. Door iedere iteratie steeds efficiënter op te pakken, de samenwerking te verbeteren en de feedback van de klantkant te verzamelen verbetert het werktempo, de kwaliteit en op den duur ook de time-to-market.  


2. Impact op de cultuur

Agile filosofie preekt verbetering door face-to-face contact, samenwerkingen tussen verschillende disciplines en vertrouwen tussen medewerkers en de zelfsturende teams. Goede uitgangspunten die snel waarde verliezen als deze niet met discipline of een doordacht plan worden uitgevoerd. Agile werkvormen als SCRUM geven hier doordacht betekenis aan met bijvoorbeeld:

  • Dagelijkse korte meetings (standups)
  • Opknippen van werkzaamheden in korte vaste tijdsperioden (sprints) waarbij:
    • Voor iedere sprint samen bepaald wordt welke onderdelen opgepakt gaan worden.
    • Aan het einde van iedere sprint wordt gedemonstreerd wat ontwikkeld is. 
    • Aan het einde van iedere sprint wordt gereflecteerd op het proces en de in de volgende sprint toe te passen verbeteringen.
  • Een Scrum Master als bewaker van dit proces

Het creëren van deze contactmomenten volgens de SCRUM-methode geeft vaak al een positief momentum aan teams, organisatie of afdelingen. Daarnaast biedt het een forum voor teamleden om feedback te geven waar dit voorheen vaak niet aanwezig was. Bovendien vergroot Agile de transparantie en daarmee het vertrouwen. Voor velen is het SCRUM- of Kanban board een typisch voorbeeld van Agile beeldvorming. Behalve dat deze boards in het kader van projectmanagement het extra overzicht geven, helpt het ook zichtbaar maken waar de teamleden aan werken en wanneer dit gereed is. Deze permanente transparantie creëert openheid, faciliteert gerichte interactie en verwijdert de geheimzinnigheid van de werkzaamheden.

De impact van deze zichtbaarheid wordt onderschat. Met name in de IT-sector, waar deze trend ontstaan is, heeft het zichtbaar maken van de activiteiten veel begrip gecreëerd. In de vorige eeuw werden de IT-afdeling door velen beschouwd als black boxes waarvan zowel het management als de werkvloer geen idee hadden van de werkzaamheden. Met frustratie, miscommunicatie en verkeerde beleidsbesluiten tot gevolg. Met de introductie van Agile in IT-afdelingen horen we de term ‘black box’ aanzienlijk minder.

3. Het vergoten van klantbetrokkenheid 

Een bijkomend voordeel van een snellere time-to-market van de (deel)producten, is de mogelijkheid eerder feedback te krijgen van de klant. Maar de rol van de klantkant in de Agile werkvormen zit dieper vervlochten dan alleen de feedback op de (deel)producten. Twee componenten spelen hierbij een belangrijke rol:

  • De rollen in de Agile werkvormen
  • Stakeholdermanagement 

Zowel in de SCRUM-methodiek als in andere Agile methodieken is de rolverdeling essentieel voor het succesvol toepassen van de voordelen van Agile. Of het nu SCRUM, DSDM of Kanban is, in iedere methodiek is iemand verantwoordelijk voor het managen van stakeholder belangen. De bekendste rol is die vanuit de  SCRUM-methodiek: “Product Owner”. Stakeholders kunnen op verschillende manieren gevraagd worden deel uit te maken van de ontwikkeling: 

  • Zoals eerder benoemd: Het beoordelen van uitgebrachte producten/diensten.
  • De mogelijkheid om aan te schuiven bij sprint demonstraties.
  • Helpen prioriteit te geven aan te ontwikkelen (deel)producten.
  • Reflecteren op het ontwikkelingsproces.

4. Haarlemmerolie?

Verkort Agile werken dan altijd de time-to-market? Verbetert Agile per definitie de samenwerking? Nee, het is geen wondermiddel met een gegarandeerd succes. Sommige producten of diensten gedijen beter bij Agile werkmethoden dan anderen. Een korte opsomming onder welke omstandigheden Agile (buiten de IT) een mogelijk positieve impact heeft en onder welke omstandigheden juist niet:

  • In een markt die sterk onderhevig is aan verandering versus een markt die voorspelbaar en stabiel is. 
  • Voor producten en diensten die incrementeel opgeleverd kunnen worden versus producten die alleen als geheel opgeleverd kunnen worden. 

De Stacey-matrix geeft een mooie aanvulling op de (on)mogelijkheden en de gepastheid van Agile. In het “Ingewikkeld” en het “complex” domein komt de sterkte van Agile het beste tot zijn kracht. In het eenvoudige domein biedt Agile vanwege de voorspelbaarheid en stabiliteit minder meerwaarde. 

In dit artikel hebben we kort besproken welke voordelen Agile werkmethoden kunnen hebben voor organisaties buiten de IT. De besproken punten zijn slechts een greep uit het Agile repertoire. Het is duidelijk dat er universele krachten in het gebruik van Agile werkmethoden zitten. We zien de voordelen van Agile duidelijk terug in de opdrachten die we doen bij Purple Bridge. Desalniettemin moeten we ons bewust zijn van de valkuilen. Benieuwd of Agile werkmethoden (buiten de IT-afdeling) in uw organisatie een positieve impact kan maken? Neem dan contact met ons op.

Lees ook deze artikelen.

Maatschappelijk dividend 2020

Purple Bridge kiest jaarlijks een aantal organisaties die delen in de winst op basis van een maatschappelijk dividend. Waar we vorig jaar

Jeroen van der Ham

Jeroen is een resultaat gedreven business consultant met achtergrond in IT-management en in ERP. Gewend om samen te werken op alle organisatorische niveaus, van directieniveau